زنبورداری

زنبورعسل درای محصولاتی است که در موارد 1-خوراکی 2- دارویی پزشکی 3-صنعت کاربرد دارند.

این محصولات عبارت اند از 1-عسل 2-موم 3-عسلک 4-بره موم 5-ژله رویال 6- گرده 7-زهر

عسل

عسل یک شیرین کنده چسبناک است که به طور طبیعی توسط زنبورها برای تغذیه شخصی شان استفاده درست می شود. تهیه عسل از چرخش زنبورها به دور گل ها شروع می شود. آنها در همین حال شهد گل ها را در دهان خود جمع می کنند. شهد گل ها با آنزیم مخصوصی که در بزاق دهان زنبور وجود دارد، ترکیب شده و طی یک فرایند شیمیایی، تبدیل به عسل می شود. زنبورها، عسل را به داخل کندو می برند و آنرا درون حفره ها و دیواره های هر شبکه از کندو ذخیره می کنند. ارتعاشی که از بال زدن های آنها ایجاد می شود، کارتهویه را انجام داده و موجب می شود رطوبت بیش از اندازه آن از بین رفته و آماده مصرف گردد.
عسل در محدوده رنگ ها متفاوتی از جمله سفید، کهربایی، قرمز، قهوه ای و تقریباً سیاه درست می شود. طعم و حالت آن به شهد گل هایی که عسل از آن تهیه میشود، بستگی دارد. بیشتر زنبورها عسل را از شهد گل هایی نظیر شبدر، یونجه، خلنگ، و اقاقیا درست می کنند، اما می توان گفت که عسل از گل های متفاوت از جمله سنبل و آویشن نیز می تواند گرفته شود

.

تاریخچه عسل
عسل از قرن ها پیش هم به عنوان غذا و هم به عنوان دارو مورد استفاده بشر قرار میگرفته. پرورش زنبور عسل به منظور تهیه عسل، برمی گردد به 700 سال پیش از میلاد مسیح. برای مدت ها عسل به عنوان یک ماده خوراکی مقدس و نادر شناخته می شده. در زمان باستان از عسل بیشتر در مراسم مذهبی به عنوان ماده ای برای تکریم خدایان استفاده می شده. همچنین از عسل برای مومیایی کردن مردگان نیز بهره می جستند. از این گذشته به عنوان دارو و وسیله ای برای آراستن و زیبایی نیز به کار می رفته. در تاریخ اینطور آمده که برای مدت ها، تنها خانواده های ثروتمند، توان استفاده از عسل را داشتند چرا که این ماده آنقدر گران بوده که تنها خانواده های متمول قدرت خرید آنرا پیدا می کردند.
پرستیژ عسل برای قرن ها ادامه داشت تا زمانیکه طرز تهیه شکر تصویه شده از چغندر قند و نیشکر "کشف" شد. از آنجایی که تولید شکر در مقادیر انبوه، گسترش پیدا کرد و از قیمت مناسبی نیز برخوردار بود، توانست جای خود را در میان مردم باز کند. به مجرد جلب توجه مدرم به شکر، عسل در مصارف آشپزی جای خود را به شکر داد. هر چند عسل هنوز هم به عنوان یک ماده شیرین کننده شناخته می شود، اما بیشتر برای مصارف دارویی و شیرینی پزی مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع عسل

1-عسل بهاره:این عسل اواخر بهار برداشته می شود

2-عسل پاییزه:این عسل در اواخر تابستان برداشته میشوند و مقدار آن کمتر از عسل بهاره است .

3-عسل تک گل :این طور عسل فقط از یک نوع گل است که در استان های پر گل بیشتر است برای مثال اگرهمه ی بیابان گل گَوَن باشد ، همه ی کندو های آن بیابان عسل گون را دارا اند .

4-عسل دارویی(چند گل):این طور عسل برای مناطقی است که گل های متنوع داشته باشند وبرای همین است که خاصیت چند گل را دارند و به آن عسل دارویی می گویند .این عسل بیشتر در استان  های کویری مثل یزد فراوان است .

5-عسل معطر :این نوع عسل ها در محصول نواحی کوهستانی است که عسلی خوش طعم است .

6-عسل کلزا:عسل گلی است که تولیدی عسل آن در هر هکتار حدود50 تا100 کیلو گرم است. این عسل به راحتی شکرک می زند .

7-عسل شلغم:عسل گلی است که تولیدی عسل آن در هر هکتار 100تا500 کیلوگرم میباشد

8-عسل شکوفه های پرتقال:این شکوفه های پرتقال به قدری برکت دارد که یک کلنی قوی در یک باغ در عرض 10 روز 80 کیلو گرم عسل را می تواند جمع آوری کند و رنگ عسل این درخت زرد روشن است .

9-عسل پنبه:عسل گلی است که عسل تولیدی آن در هر هکتار حدود 100تا200 کیلوگرم است

10-عسل آفتابگردان :گلی است که دارای عسلی بسیار خوش طعم است و این عسل زود تر از هر عسل دیگر شکرک می زند

11-عسل سیب: گلهای آن سفید ، صورتی یا قرمز لعلی است. میزان عسل تولیدی از هر هکتار 0 تا 50 کیلوگرم و دوره گلدهی آن 9 روز است

ترکیبات عسل

همه عسل ها ترکیبات یکسان دارند ولی نسبت آنان متفاوت است.موادتشکیل دهنده عسل عبارت اند از آب،قندهای مختلف،اسیدهای آلی،اسیدهای آمینه،ویتامین ها، آنزیم ها،موادمعدنی،اسانس های روغنی و ....

آب(رطوبت)

درصد رطوبت عسل از 13%تا28%میباشد که میانگین آن 5/18%می باشد

قندها

میزان قند عسل حدود 4برابر آب عسل است که تا به حال 26 نوع قند تا به حال در عسل شناخته شده است .

حدود 75تا85 درصد عسل را کربوهیدرات تشکیل داده که از آن 95تا99 درصدقند است و80تا90 درصد قندها را قندهای گلوکز و فروکتوز را تشکیل می دهد.نوعی قند در عسل به نام ساکارز وجود دارد که خیلی مهم بوده و اکثر زنبور داران درصد ساکارز عسل را میخواهند که ساکارز عسل خوب از 3تا5 می باشد

موادمعدنی

منشا مواد معدنی عسل شهد گل هاست که میانگین آن 7/0%است و پتاسیم مهم ترین این مواد است .

اسیدها

18 نوع اسید آمینه درعسل شناخته شده است و مهم ترین آن ها پرولین است

و منشا اکثر اسید ها آمینه شهد گل ها اند

مهمترین اسیدهای آلی عبارت اند از گلوکونیک،فرمیک،استیک،مالیک و ...

آنزیم

از مهمترین مواد متشکله عسل اند که شهد را به عسل تبدیل می کنند و به حرارت حساسیت بالایی دارند

ویتامین

منشا اصلی ویتامین ها شهد ها و در مرحله بعد گرده ها اند و گرما و نور آن هارا خراب می کند

تغیرات عسل بعد از برداشت آن

شکرک یا رس کردن

اگر عسل در دمایی پایین تر از دمای کندو باشد متبلور شده و شکرک میزند . یکی از عوامل مهم در شکرک زدن عسل بالا بودن میزان گلوکز آن است . برای پیشگیری از آن می توانیم عسل را در دمای 30تا37درجه قرار دهیم یا عوامل خارجی مثل ذرات موم و...می تواند عسل را به سوی شکرک زدگی ببرد را از ین برد .برای همین باید عسل را صاف کنیم .اگر عسل رس کرد آن را در مقابل آفتاب داغ برای 2 روز قرار داده و یا در ظرفی فلزی یا شیشه ای گذاشته و در ظرفی پر از آب جوش گذاشته و حدود 6 تا 8 ساعت حرارت می دهیم در این حال عسل از حالت شکرک خارج می شود در روش دوم به هیچ وجه عسل دیگر شکرک نمی زند ولی خواص عسل هم از بین می رود.

تخمیر

تخمیر عسل به دو عامل رطوبت و گرما نیاز دارد اما اگر رطوبت عسل پایین باشدگرما هم حریف نیست برای همین بهتر است از شان هایی که سر سلول های عسل آنها بسته است استفاده شود.علایم تخمیر عسل عبارت اند از دادن بوی نا مطبوع از عسل  و ترش شدن آن

خواص عسل

یخرج من بطونها شراب مختلف النوانه فیه شفاءللناس

از گذشته تا کنون از عسل  در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شده است. مهمترین خاصیت عسل ، ضد میکروب بودن آن است. در حالی که عسل یک ماده کاملاً خوراکی است و بایستی محیط خوبی برای پرورش میکروب ها باشد ، ولیکن میکروب ها در معرض عسل نابود شده و اجساد آنها نیز به مرور از بین می رود. زیرا عسل حاوی آنتی بیوتیک و آنزیم دیاستاز است . در گذشته از این خاصیت عسل  برای از بین بردن پینه های دست و پا سود می جستند.

در قدیم هر دارویی را با عسل  مخلوط می کردند، زیرا خاصیت بهبود بخشی داروها را چند برابر می کرده و امروزه هم از عسل در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می کنند.

از عسل در فرآورده های ضد سرفه  بطور مستقیم و غیرمستقیم استفاده می شود . مزه مزه و غرغره شربت عسل برای برطرف کردن زخم های دهان و ورم گلو  بسیار سودمند است. عسل ضد آسم است.
• عسل با اینکه بسیار شیرین است، برای دندان ها  و لثه مضر نیست، بلکه لثه ها را سالم می سازد و دندان ها را سفید می کند.
• دستگاه گوارش را پاک می سازد و ضد اسهال است. در تحقیقات ثابت شده اثر بسیار مفیدی برعفونت های معده با هلیکو باکتر پیلوری دارد. از این رو ضد زخم معده  و دستگاه گوارش است.
• عسل در درمان آب مروارید ( کاتاراکت ) مفید است.
• عسل بادشکن است و برای معالجه قولنج روده تجویز می شود و در مسمومیت های غذایی، دستگاه گوارش را پاک می سازد.
• دوست کبد و پادزهر است، پس در بیماری های کبدی مصرف آن مفید است .سکنجبینی که با عسل تهیه می شود، صفرابری اعلاست.
• سنگ های کلیه  و مثانه را از بین می برد. برای این منظور عسل را با کندر باید مصرف کرد.
• عسل خواب آور است و به مبتلایان به بیماری کم خوابی  توصیه می شود که قبل از خواب چند قاشق مرباخوری عسل میل کنند.
• برای رفع کم اشتهایی  مفید است و کلاً جریان خون را در بدن بهبود می بخشد. از این رو به رشد عضلات کمک می کند، پس برای بچه های کم اشتها  و افراد ورزشکار  بسیار مفید است.
• عسل گرفتگی مویرگ ها را باز می کند و برای عروق بسیار مفید است. پس سالمندان  اگر هر روز شربت عسل و لیموی  تازه بنوشند، عمر طولانی تری خواهند داشت.
بررسی مقالات سال های 1984 تا 2001 نشان می دهد حداقل 25 تحقیق راجع به اثرات ضد زخم عسل انجام شده که نتایج آنها مثبت بوده است. عسل به عنوان التیام دهنده زخم و نگهدارنده پوست مورد تأیید قرار گرفته است. همچنین 40 مورد دیگر نشان داده ، عسل دارای اثرات ضد خونریزی با موفقیت 88 درصد بوده که این عمل به همراه اثرات ضد میکروب نیز بوده است.

خاصیت ضد میکروبی در عسل با PH حدود 2/3 تا 5 به هیدروژن پراکسید(H2O2) مرتبط بوده که از تغییرات آنزیمی گلوکز به گلوکونیک اسید حاصل می شود. به هرحال اثرضد میکروبی عسل پس از گرم شدن یا در معرض آفتاب قرار گرفتن کاهش می یابد.

عسل های تولیدشده از جنگل و کوه های اروپایی مرکزی بیشتر از درختان کاج(PINUSSPP) و عسل های حاصل از MANUKA در نیوزلند از گیاه LEPTESPERMUM SCOPARIUM دارای خاصیت بسیار قوی ضد میکروبی است و بروی برخی میکروب ها از جمله استافیوکوک اورئوس و اپیدرمیس و استرپتوکوکوس پیوژنز و آنتروباکتریاسه اثرات خوبی دارد. عسلی که در نیوزیلند و استرالیا از گیاه مذکور حاصل می شود در جهان منحصر به فرد بوده و به آن عسل UNIQUE MANUKAFACTOR)) می گویند.
سم شناسی : عسل ماده ای کاملاً خوراکی است ، ولی در موارد استثنایی ممکن است به اسپورعامل بوتولیسم آلوده باشد که ایجاد سم کرده و مسمومیت زاست ، به همین دلیل مصرف آن برای کودکان زیر یک سال ممنوع است. همچنین بعضی افرد ممکن است نسبت به دانه های گرده موجود درعسل حساسیت داشته باشند.

ممکن است بعضی از زنبورها به گل خرزهره و چند گل سمی دیگر عادت کنند و محصول سمی تهیه نمایند که البته این کار به ندرت اتفاق می افتد.

تشخیص عسل مرغوب

شربت های عسل

نوعی نوشیدنی لذیذ
نصف لیوان آب سیب را با نصف لیوان آب پوره شاتوت مخلوط کنید و مقداری عسل جهت شیرین شدن به آن اضافه کرده و در آخر مقداری جوز هندی روی آن پاشیده ،تکه های یخ در لیوان می اندازید و مصرف می نمایید.

پا لوده توت فرنگی با عسل
نیم کیلوگرم توت فرنگی را بعد از له کردن با چنگال با قدری عسل مخلوط و بعد از سرد شدن مصرف نمایید.

شربت عسل و توت فرنگی
یک لیوان شیر را با نصف لیوان توت فرنگی له شده و قدری عسل مخلوط کرده و پس از افزودن مقدار کمی نمک خوب به هم زده و تناول نمایید.

شیر و عسل
عسل به علت داشتن مواد معدنی  اگر همراه شیر مصرف شود یک غذای کامل را تشکیل می دهد.بعضی از محققین تاکید می کنند که به 12هفته می توان به عنوان غذا فقط از شیر و عسل و ویتامین استفاده نمود بدون اینکه در بدن هیچ گونه کمبودی از نظر مواد غذایی پدیدار شود.

مخلوط شیر و عسل از مغذی ترین و شفابخش ترین غذاها بوده و مصرف آن برای همه مخصوصأ اطفال بسیار نافع است زیرا سریع الجذب بوده و به آسانی هضم می گردد چنانچه دو قاشق غذاخوری عسل را یک لیوان شیر گرم یا سرد حل نموده و بنوشید یک نوشابه بی نهایت مقوی و دلچسب است.

کمپوت میوه های خشک با عسل
میوه های خشک مورد نظر را پس از شستن در ظرفی قرار می دهند روی آنها آب می ریزند و جهت شیرین کردن آن درصورت لزوم مقداری عسل بسته به نوع میوه اضافه می نماییم و می گذاریم یکی دو شب خیس بخورد تا شیره غلیظی بیاندازد.به کمپوت آماده شده می توان آب پرتقال یا لیمو اضافه کرد چنانچه آب لیمو با مواد استفاده مورد نظر شما سازگاری داشته باشد.

کمپوت میوه های تازه با عسل
چند عدد سیب،پرتقال،گلابی را خیلی ریز به اندازه یک سانتی متر خرد کنند کمی عسل و وانیل به آن اضافه کرده و در آخر کمی آب سیب یا پرتقال روی آنها افزوده شود و پس از سرد شدن در یخچال مصرف شود.

 شربت سرکه و عسل
از عسل و سرکه ترکیبی درست میکنند که دو برابر عسل و یک برابر سرکه است که اکسیمل(oximel) نام دارد، بسیار خوشمزه بوده و مصرف طبی دارد.

شربت عسل(عسل محلول در آب)
یک یا دو قاشق غذاخوری عسل را در یک لیوان آب ولرم مخلوط کرده و بنوشید

شربت آبلیمو با عسل
یک یا دو قاشق غذاخوری را با یک قاشق چایخوری آب لیمو ترش در یک لیوان آب ولرم یا جوش مخلوط کرده و پس از سرد شدن بنوشید.

شربت آب پرتقال با عسل:
نصف لیوان آب پرتقال و نصف لیوان آب نارنگی را با مقداری عسل مخلوط نموده و پس از سرد شدن در یخچال با انداختن تکه‌های یخ در آن نوش جان نمایید

شربت سیب و پرتقال:
نصف لیوان آب سیب را در نصف لیوان آب پرتقال و قدری عسل مخلوط کرده و در موقع مصرف یک پر پرتقال برای تزئین در لیوان میاندازیم.

شربت آب هندوانه با عسل
شربت آب هندوانه با عسل که با مخلوط کردن آب هندوانه و عسل بدست می آید در تابستان شربت بسیار گوارایی است.

عسلک

به غیر از زنبور عسل حشراتی دیگر هم به طور کمی عسل تولید می کنند که روی

برگ های گیاهان رسوب می دهند و در زمان کمبود گل زنبور آن ها را برداشته ودر کندو ذخیره می کند .ویژگی آن مثل عسل است ولی با این تفاوت که رنگ تیره تری دارد و خواص عسل کمی بیشتر از آن است .

موم

موم در کندو به عنوان مصالحی ساختمانی در کندو برای پرورش نوزادان یا ذخیره عسل و ... استفاده می شود

ترکیبات موم عبارت اند ازهیدروکربن ,الکل مخصوص,اسید های مختلف و دیول ها می باشد .

این ماده در صنعت شمع سازی ,نساجی,لوازم آرایشی,دارو سازی,دندان پزشکی,قالب سازی و ... استفاده می شود .

 موم عسل نیزخواص زیادی دارد و ماسک آن برای صورت، چین وچروک وفرورفتگی های پوست را می پوشاند و پوست را لطیف می کند

بره موم

این ماده توسط گیاهان تولید می شود و خاصیت الکلی دارد و برای ضد عفونی کندو استفاده میشود . این ماده چسبناک است.نام دیگر آن صمغ است در کل می توان گفت که موم درخت است

ترکیبات بره موم :50% صمغ ، 30% موم ، 10% اسید های چرب ضروری ، 5% گرده و 5% مواد آلی،ویتامینی و معدنی است

خواص بره موم :این ماده دارای خواص ضد باکتریایی ، ضد قارچی ، ضد انگلی ، آنتی اکسیدان ، ضد التهاب و ضد پوسیدگی دندان است .

موارد مصرف بره موم :به صورت پماد ، قرص ، اسپری ، کپسول ، ضماد ، خمیر دندان و تولید صابون استفاده میشود

گرده

همان طور که در فصل تغذیه فهمیدیم که گرده مانند مرغ و گوشتی که می خوریم برای زنبور عسل است یعنی این ماده دارای خواصی پروتئینی است که آن را تغذیه میکند . زنبور عسل با استفاده از تله گرده که در پاهای او متصل است گرده را حمل می کند .متوسط سالانه جمع آوری گردهزنبوران یک کلنیkg35است .زنبور عسل این گرده هارا به کلنی برده و داخل هجره های مومی گذاشته وباسر به آن فشار می دهد و پرس می کند و بر اثر این فشار ها گرده کنسرو میشود.

تمام بدن زنبور عسل پر از مو است می تواند عمل لقاح را در گل انجام دهد و میوه گل را زیاد و بازار پسند تر می کند که در اصطلاح به آن گرده افشانی میگویند.

مطلب زیر نشان دهنده اثرات گرده افشانی زنبور عسل بر محصولات کشاورزی است.

باغ گیلاس:بدون زنبور170 تن در هکتار محصول دارد ولی بازنبور520 تن در هکتار محصول دارد.

باغ سیب:بدون زنبور عسل 5 تن در هکتار ولی با زنبور عسل 50 تن در هکتار محصول دارد .

باغ گلابی:بدون زنبور عسل 6 تن در هکتار ولی بازنبور عسل 80 تن در هکتار محصول می دهد .

مزرعه آفتاب گردان:بدون زنبور عسل 30 %بدون مغز ولی با زنبور عسل 97%با مغز بوده است .

خواص گرده :گرده به عنوان تقویت کننده طبیعی برای سیستم ایمنی بدن مفید است

بهبود دهنده ضعف جسمانی،کم خونی،کم اشتهایی بیمارانی که دوران نقاهت را میگذارانند مفید است

پیشگیری از پیری زود رس و افزایش دهنده تولید مثل و کنترل کننده پروستات و

کاهش دهنده فشار خون،شادابی ولطافت پوست و از بین بردن چین و چروک و کک و لک پوست مفید است

چگونگی مصرف گرده

گرده را به روش های مختلفی مصرف میکنند

1-مقداری گرده را می توان در چای حل کرد و خورد

2-می توان از کپسول دارویی استفاده کرد که ابتداداروی آن را خالی وسپس گرده را داخل آن ریخت و استفاده کرد .

3-می توان گرده را بانسبت مساوی با شیر مخلوط کرد و روی پوست مالید

گرده به صورت خالی بد مزه است و در اسید معده خنثی می شود و برای همین باید به صورت های بالا مصرف کرد

زهر

استفاده از سموم طبیعی در درمان بعضی امراض از دیر زمان ریشه در فرهنگ و تمدن بشری داشته و در این میان زهر زنبور عسل جایگاه ویژهای دارد. شواهد و قرائن دال بر آن است که بشر در قرون قبل از میلاد با درمان با زهر زنبور آشنا بوده است.بابلی ها و مصری ها و ایرانیان و رومی ها از جمله اقوامی بودند که از زهر زنبور عسل به منظور درمان امراض گوناگون استفاده می کردند. ژرمن ها و اسلاوها در قرون وسطی زهر زنبور عسل را برای درمان نقرس بکار می بردند و گرد خشک شده زنبور عسل را داروی مدر خوبی می دانستند.

امروزه برغم پیشرفتهایی که در کشور های پیشرفته در مورد صنعت پرورش زنبور عسل به طور اعم واستخراج زهر زنبور عسل و استفاده از آن در صنایع دارو سازی  به طور اخص صورت گرفته متاسفانه در کشورما ایران علارغم وجود امکانات و آب وهوای مناسب در بعد تحقیقاتی هم مطالب مربوطه هم بسیار کم و سربسته ای می باشند.

بر طبق آخرین اطلاعات موجود هر گرم زهر خشک زنبور عسل در بازارهای جهانی به قیمت 300 مارک خرید و فروش می شود. ( معادل قیمت 6 گرم طلا )

سیستم ترشح زهر در زنبور عسل :

این سیستم از یک غدهء کوچک بازی و یک غدهء کوچک اسیدی تشکیل شده است . زهر از این دو غده ترشح شده و به داخل کانالهای زهر جریان می یابند. غدد زهری بسیار پیچیده و منشعب هستند . اجزای سازندهء زهراز سلولهای ترشحی ترشح و توسط کانالهای فرعی به کانال اصلی و ازآنجا به کیسهء زهر هدایت می شوند

چگونگی نیش زدن :

این عمل در زنبورهای کارگر به 2 صورت انجام می شود :

حالت (1) : زنبور به آرامی و بدون عجله نیش خود را به داخل بدن انسان یا حیوان فرو کرد و پس از تزریق زهر آن را به آرامی خارج می کند.

حالت (2) : زنبور به به سرعت حمله کرده و نیش خود را فرومی کند و در این حالت عموما" با توجه به ساختمان نیش که اره ای شکل می باشد بزر اثر تلاش برای خارج کردن نیش و فرار از خطر نیش به همراه کیسهء زهر و حتی روده هایش از بدن خارج شده و روی بدن موجود باقی می ماند این زنبور بعد از مدت کوتاهی می میرد

نیش در حالت عادی بطرف شکم جمع شده و در صورت لزوم یک ماهیچهء مخصوص به خارج فرستاده می شود گنجایش کیسهء زهر  2/0 - mg 3/0 است . فرو کردن نیش در داخل بدن دشمن توسط حرکات جلو و عقب رفتن و لرزش توام با فشار و بلاخره پمپاژ و خالی کردن زهر در محل گزش می باشد

نیش همانند کمانی فنرمانند عمل می کند و از دو قسمت راست و چپ تشکیل شده است که حرکات این دو قسمت متقابل بگونه ای است که یک قسمت جلو رفته و قسمت دیگر عقب نشینی می کند . پس از جدا شدن نیش از بدن زنبور عضله هایی که باعث حرکات نیش می گردند باعث ادامه یافتن عمل پمپاز زهر به داخل بدن می شود .

خواص فیزیکی :

مایعی شفاف , دارای بویی تیز همانند عسل و طعم بسیار تند و قابلیت انحلال بالا

زهر زنبور عسل در برابر حرارت بسیار مقاوم است مثلا" با نگهداری آن در دمای  Cº100 به مدت ده روز تغییری در خواص آن پدید نمی آید. همچنین این ماده در مقابل سرما هم مقاوم است زیرا در صورت منجمد شدن خواص خود را به مدت چندین سال حفظ می کند.

درصد ترکیبات معدنی زهر زنبور عسل :

ژله رویال

زنبورعسل محصول دیگری به نام ژله رویال دارد.به غیر از این نام،نام های دیگری هم دارد مثل :ژله سلطنتی،حریره رویال،حریره سلطنتی و شیر زنبور عسل

این ماده سفید رنگ است و غذای 3 روز لاروی زنبورعسل و غذای همیشگی ملکه

می باشد واین ماده از غدد شیری ترشح می شود .کشورچین بزرگ ترین کشور

 تولید کننده ژله رویال است .  هر گرم ژله رویال در بازار ایران تا 2500 تومان به

فروش رسیده است یعنی هر کیلوی آن تا 2500000 تومان بوده است .

ژله رویال دارای66% رطوبت،15% کربوهیدرات،13% پروتئین،5%لیپید و 1%مینرال تشکیل شده است .

خواص ژله رویال عبارت انداز:خواص ضدمیکروبی،ازآن درافزایش بازده های فیزیکی و هوشی وجنسی افراد به کار می رود،به لاغری اندام ها کمک میکند،از پیری های زود رس جلوگیری میکند ، از این ماده در مبارزه با بیماری های جسمی و ضعف نا توانی استفاده می شود ،به تنظیم چربی خون و هورمون ها کمک میکند،به باروری کمک میکند،اشتها آور است ، به بهبودی روماتیسم مفصلی کمک میکند،افسردگی را بهبود می بخشد وافزایش دهنده مقاومت بدن در برابر عفونت ها میشود

چگونگی مصرف ژله

می توان ژله را باعسل به نسبت 1به4 مخلوط کرد تاهم زود خراب نشود و هر دو را

مصرف کرده باشیم ژله را می توان به صورت خالص هم مصرف کرد ولی زود فاسد

 میشود برای همین باید زود آن را خورد

کلمات کلیدی :

همان طور که می دانید هر کلنی به یک ملکه احترام وفرمان برداری می کند و تمام خصوصیت جمعیت به آن بستگی دارد پس برای همین بایدبه کلنی ملکه از بهترین نژادداد تا کلنی قوی و محصولاتش زیاد شود .اکثرزنبورداران ملکه کلنی را خریداری می کنند ولی بعضی از زنبورداران به گفته های تولید کنندگان ملکه اهمیت نمی دهند و می گویند زنبور را در محیط مخصوص جفت گیریقرار نمی دهند و برای همین ملکه خالص جفت گیری نمی کند و نر های دیگر که معلوم نیست چه خصوصیاتی داشته اند جفت گیری کرده اند برای همین به خوبی ملکه اعتماد ندارند و از خریداری آن منصرف می شوند و خود ترجیح می دهند ملکه را خودشان تولید یا کلنی را به حال خود میگذارند تا خود کلنی تولید ملکه کند ویا کلاًزنبور داری علاقه به تولید ملکه دارد برای همین اصول و ضوابطی را باید بداند تا بهترین ملکه را در بهترین کلنی تولید کند

1-  کلنی باید قوی بوده و تمام قاب های آن پراز زنبور باشد .

2-  کلنی باید آرام بوده و کمتر نیش بزند .

3-  تولید محصولات  کلنی بالا باشد .

روش های تولید ملکه2 دسته می شود :1-طبیعی  2- مصنوعی

در روش های طبیعی کلنی خود شاخون ملکه زده و ملکه را خود کامل رشد داده و آماده بهره برداری می کنند و تعداد شاخونها از 3 عدد گرفته تا 15 تا که تعداد آن بسته به زرنگی کلنی دارد .

در روش مصنوعی،تولید ملکه تحت نظارت کامل زنبوردار بوده وتعداد آنان شاخون ها از15 عدد گرفته وتا بالای 40 تا ادامه داشته و می توان گفت که در روش مصنوعی تولید ملکه بهتر بوده و می توانیم بیشتر به هدف خود برسیم .

روش های طبیعی

1- استفاده از شاخون تعویض ملکه

در زمان بهار کلنی ممکن است ملکه را از دست بدهد یا به علت پیری ملکه خواست عوض کند در این موقع شاخون هایی در وسط شان درست شده وداخل آن تخم ریزی می کنند تعداد شاخون ها از 2عدد است تا6عدد، زمانی که سر شاخون ها بسته شدزنبور دار در این حال باید بزرگ ترین و داراز ترین شاخون را جا گذاشته و مابقی شاخون ها را از قاب جدا می کند

قابی را آماده و 2 یا 3 تخته چوب هم قطر با قاب آماده و به صورت طولی و موازی با قاب بالا و پایین ، داخل قاب محکم قرار می دهیم و روی آن را با نواری از موم می پوشانیم و شاخون هارا همانند داخل کندوسرشان به سمت پایین به تخته می چسبانیم و قاب را در کندویی قوی که دارای ذخیره باشند(درصورتی که کلنی ذخیره نداشت با قاب عسل یا محلول قند تغذیه شان میکنیم )و 24 ساعت پیش یتیم شده اند قرار میدهیم یا شاخون هارا در وسیله ای به نام انکوباتور (ماشین جوجه کشی )قرار می دهیم و در ضمن بین شاخون فاصله باشد تا در روز های نزدیک به تولد ملکه(از زمان تخم تا ملکه بالغ 15 روز به طول می انجامد)شاخون ها را داخل قفس مخصوص قرار دهیم تا در هنگام تولدشان به یک دیگر حمله ور نشوند و جا برای گذاشتن قفسه باشد . در اصطلاح به این قاب ،قاب پیوندی می گویند

2-استفاده از شاخون بچه دهی

دراین حالت همانند روش با عمل می کنیم ولی بااین تغیر که دیگر شاخونی در داخل کندو باقی نمی ماند. ملکه های بدست آمده در روش دوم بهتر است زیرا در روش اول ممکن است کلنی از لارو هایی پیرتر استفاده کند ولی در روش دوم از کلنی تخم مخصوص بچه دهی را در شاخون آن می گذارد .

3-استفاده از قاب حاوی لارو و تخم

در این روش ابتدا کلنی را یتیم میکنیم و تمامی قاب های تخم و لارو را از کلنی بدون آن که زنبوری روی آن نشسته با شد به کلنی های دیگری می بریم و از کلنی های خوب یک قاب لارو برداشته و داخل کندو می گذاریم وبعد از مدتی شاخون در روی قاب ها تشکیل می شود ولی در این روش هم ملکه های خوبی به وجود نمی آید زیرا کلنی از لارو های پیر تر استفاده میکند.

می توانیم به جای استفاده از قاب لارو از قاب تخم استفاده کنیم به طوری که طرفی از قاب تخم و طرفی دیگر هیچ تخم ،لارو یا شفیره ای نباشد و بعد قاب را به طرف اندرونی درب کندو به صورتی که سر تخم ها به طرف پایین و عمود با زمین باشند بعد از مدتی این قاب دارای تعدادی شاخون دارد و می توان گفت که ملکه های بدست آمده از کیفیت خوبی برخوردار اند 

روش های مصنوعی

برش کمانی و موزاییک کاری :

در این روش کلنی باید یتیم شود و تمامی قاب های تخم و لارو را از کندو خارج و

به کندو های دیگر انتقال شود به غیر از یک قال لارو و در مقابل باید قاب های شفیره از کندوها بگیریم  وبه این کلنی بدهیم وقاب لارو را با چاقویی تیز و داغ یک برش کمان دار در زیر قاب ایجاد کنید و قاب را در وسط کندو قراردهید بعد از 5 روز از کلنی بازدید و یک ردیف از لارو هایی که به شفیره تبدیل شده اند را با کاردی تیز سر هجره های آن را می زنیم در این حال خود زنبور ها شفیره هارا بیرون میریزند و دلیل این کار این است که5روز دیگر شاخون ها که زیر برش کمانی ساخته می شوند باید جدا کرد و در قاب پیوندی گذاشت و برای این که در هنگام برداشت شاخون به داخل آن آسیب نرسد باید قسمتی از موم دور آن را برداشت و هم چنین ممکن است که شفیره را کشت برای همین بهتر است سر شفیره های ردیف بالایی را  زد . در روش موزاییک کاری لازم نیست قاب لارو را برش داد وباید قابی خالی را برش داد و مانند روش بالا تمامی قاب های تخم و لارو را خارج باید کرد ویک قاب تخم باقی ماند و این قاب را در ناحیه تخم در ابعاد3*5 بریده و به صورتی که تخم به طرف پایین عمود است در برش کمانی ، موزاییک کاری و از موم مذاب برای چسباندن استفاده کنید ومابقی کار ها مانند روش برش کمانی است .

پیوند:

به عمل انتقال لارو یک روزه از سلول های کارگر به شاخون های ملکه را پیوند می گویند .پرستاری از لارو ها بر عهده کندو پرستار است (کلنی است که از تخم های پیوندی به خوبی مواظبت و بیشتر لاروهارا تغذیه می کند و خود سر شاخون ها را می بندد و ملکه را آماده می کند )که در اینجا لازم نیست کندویی که از آن لارو را بر داریم یتیم کنیم بلکه باید کندو یی که دارای زنبوران پرستار همراه با ذخیره کافی است یتیم کرد که به این کندو ، کندو پرستار میگویند که البته این جمعیت به حد اکثر خود رسیده باشد و دارای سلول های در حال تولد داشته باشد و نیت تولید شاخون بچه دهی را داشته یا شاخون زده باشد

ابتدا باید قاب پیوند مخصوص این روش را توضیح دهم :این قاب با قاب هایی که قبلا توضیح داده بودم یکی است و تنها فرق آن در یک مرحله دیگر است که باید اضافه شود در این مر حله باید شاخون هایی سر باز به ارتفاع 1 سانتی متر بسازیم که روش ساخت این صورت است که انگشتک های مخصوصی که مخروطی شکل اند و قطر آنها 7mmاست و که موم مذابی را آماده میکنیم و یک ظرف مخلوط صابون با آب هم آماده میکنیم و انگشتک را داخل آب و صابون زده و بعد داخل موم مذاب میکنیم و بیرون می آوریم این عمل را چند بار انجام می دهیم تا به اندازه کافی قطر پیدا کند و آن ها را بیرون آورده و تا ارتفاع  cm1جدا می کنیم ودر آخر آن را شستشو می دهیم زیرا زنبور در جایی که کمترین بوی صابون می دهد هم کار نمی کند و بعد از شستشو آن را به قاب پیوند متصل میکنیم .در هر سلول هال ساخته شده یک قطره ژله رویال که با آب مقطر رقیق شده می اندازیم و از کندو مادر قابی حاوی لارو را بر میداریم و جوان ترین لارو هارا انتخاب و با سوزن پیوند همان طور که در کلنی بوده اند زیر لارو برده و بیرون می آوریم و همان طور بدون هیچ پشت و رویی در هر سلول ساخته شده یکی قرار میدهیم اگر لارو پشت و رو شود روزنه ها تنفسش توسط ژله ها مسدود و کار ما درست در نمی آید . قاب را داخل کندوی پرستار که 24 ساعت پیش یتیم شده وتمام قاب های تخم و لارو برداشته شده قرار میدهیم و هر5 روز یکبار به کلنی سر میزنیم و مابقی کار ها مانند روش های قبل است .

استفاده از دستگاه یَنتِر (جِنتِر):

این دستگاه خود دارای سلول است که ملکه را در آن حبس میکنیم میله های آن دارای فاصله های پنجره ملکه است برای همین ملکه نمی تواند بیرون بیاید ودر همان سلول ها تخم گذاری می کنند بعد از تخم گذاری باید ملکه را بیرون آوریم چرا که از کمی جا ممکن است که بیشتر از یک تخم بگذارد که باید با انبرک تخم های زیادی را بیرون آورد .بهد از آن که تخم ها بیرون آمدند و تغذیه شدند سلول هارا بیرون آورده و روی قاب پیوند قرار می دهیم .

روش دیگربرای تولید ملکه :

 خودم این روش را طراحی کرده ام به طوری که قابی پیوندی همراه سلول هایش آماده و یک طبق روی کندو قرار داده بین دو طبق پنجره مانع عبورملکه میگذاریم وملکه را به بالای کندو برده وفقط همان قاب پیوند در آن بالا باشد قرار میدهیم ملکه به ناچار در آن ها تخم ریزی کرده و بعد از تخم ریزی ملکه را پایین برده و یک قاب لارو در کنار قاب پیوند قرارمیدهیم اگر در کندو قاب لارو نبود جایش از کندو های دیگر یک قاب لارو بدون زنبوردر داخل جمعیت قرار می دهیم بعد از مدتی که زنبوران به آن قاب آمدند قاب را بالا برده و کنار قاب پیوند قرار میدهیم تا زنبوران پرستار تخم ها را دیده و از تخم ها مواظبت کنند .

جفت گیری ملکه های تولیدی

ملکه جفت نخورده مانند قلابی بی طناب برای زنبوردار است چرا که اگر ملکه جفت گیری نکند تخم دانش بدون نطفه مانده و تخم نر می گذارد و در زنبورداری زنبور نر یک الاف عیش و نوش دار است که علاوه بر جفت گیری بخوروبخواب دارد که حتی نیش هم ندارد در درگاه زنبورعسل خستگی و تنبلی معنا ندارد حالا که زنبور نر باشد که دیگر بد تر است برای همین باید ملکه بارور باشد تا تخم زنبوران کارگر بگذارد و کلنی را سروسامان بخشد برای همین باید ملکه را به خوبی پرورش داد تا کلنی پر بار و عالی داشته باشیم .بحث جفت گیری ملکه پیچیده است و باید به درستی انجام شود ابزار مورد نیازآن عبارت اند از :1- نوکلوس(کندو جفت گیری)   2-قاب دارای موم آج شده در عرض 3سانتیمتر (همان قابی که برای جلوگیری از بیکاری کلنی ها استفاده می شود)

زنبور نر در اصل تا km10 بیشتر نمی تواند پرواز کند ولی پرواز زنبور نری تا 45 kmهم گزارش شده ولی اندازه اصلی آن km10می باشد .ملکه باید با نر های کلنی های خوب که دارای محصول خوب و آرام باشند جفت گیری کند که جفت گیری نا خالص ممکن است موجب نا مرغوبیت ملکه می شود برای همین باید خالص با نر خوب جفت گیری کند پس باید منطقه از هر گونه کلنی دیگر در ایستگاه جفت گیری تا شعاع 10کیلومتری پاک باشد و نوکلوس هارا باید در آن جا قرار دهیم .

ابتدا ما 5روز قبل از انجام عملیات تولید ملکه 3 قاب دارای موم عرض 3 سانتی متری را تهیه میکنیم و هر کدامیک را در کندویی قرار میدهیم تا آن را بافته و در آن تخم ریزی کنند و چون آنرا به ابعاد سلول نر می سازند در آن تخم نر میگذارند زمانی که تخم ها در چند روز دیگر در حال تولد اند ملکه هم در حال تولد است و کندو نوکلوس را آماده می کنیم این ابزار از نوع ایرانی کندویی است که سه قسمتی است که هر قسمت آن با تخته چوبی درب گذاری شده در هر قسمت سه قاب جا دارد و درهر قسمت یک قاب نر می گذاریم و به کندویی رفته که می خواهیم از آن بچه بدهد رفته و یک قاب شفیره های در حال تولد با زنبورانش (البته اگر روی آن قاب ملکه باشد باید آن را سرجایش گذاشته و از قابی دیگر استفاده کرد)برای هر قسمت گرفته و درهر قسمت خود قرار می دهیم و قابی دارای ذخیره عسل و گرده را بازنبورانش در داخل هر قسمت قرار میدهیم درب چوبی آن گذاشته و درب اصلی کندو را می گذاریم بعد از به دنیا آمدن ملکه آن را درقفس گذشته و مانند روش توزیع ملکه به هر قسمت کندو می دهیم و به ایستگاه جفتگیری ملکه میبریم تا ملکه جفت گیری کند اگر در مواقعی دیدیدم که هجراتی مومی در کندو است که در آن چند تخم است بدانید به علت کمبود جا ملکه در هر هجره چند تخم میگذارد و اشکالی ندارد و از نقص ملکه نیست بلکه نشانگر بارور بودن کامل آن است

راه حلی برای ساخت کندو جفت گیری

 این راه حل را خودم طراحی کرده ام .به طوری که تخته یونولیت هایی در بازار وجود دارد به قطر cm1که به ابعاد ضلعی که موازی قاب داخل کندو است به تعداد 2 عدد برش داده و در کندو به فاصله های مساوی برای ایجاد فضای مساوی برای هر قسمت قرار میدهیم و روی این سه قسمت یک شبکه مانع عبور ملکه قرار میدهیم این نوعی کندو جفت گیری است که اگر کندو ی جفت گیری در دسترس نبود و یا به دلایلی نتوانستید آن را تهیه کنید از این راه حل استفاده کنید

کلمات کلیدی :

زنبورعسل علاوه بر محصولاتش از راه دیگر هم می توان در آمد هایی کسب کرد مثل تولید و پرورش ملکه،فروش کلنی،آج موم،فروش یا ساخت ابزار زنبورداری،گذاشتن کلاس برای زنبورداران تازه کار و ...در اینجا ما شما را با روش های بسته بندی ، تبلیغات و با زار یابی با شما صحبت میکنیم .

بسته بندی عسل

عسل را میتوان به صورت عمده یا خرده به فروش رسانید شرکت تعاونی ها ، اتحادیه ها ، فروشگاه های بزرگ ، کارخانه های بسته بندی عسل ازجمله جاهایی است که زنبور دار میتوانید عسل خود را به صورت عمده به فروش رسانید .عسل به علت دارا بودن خاصیت اسیدی در ظرف های آهنی ایجاد سوراخ می کند برای همین بهتر است در حلب های استیل یا عسل را در دبه های پلاستیکی ریخت .می توان برچسب هایی ساخت و تبلیغ کرد بر روی برچسب اطلاعاتی چون نام زنبوردار یا اسم شرکت زنبورداری وی را نوشت و تبلیغات خود را کرد اگر بخواهیم به صورت خرده بفروشیم ظرف های مخصوص می توان خرید یا ظرف های تبلیغاتی زیبایی که جلب مشتری را افزایش می دهد استفاده کرد

بر روی ظرف باید میزان وزن ، قیمت،تاریخ تولید،بهترین زمان مصرف و...را نوشت واگر نکته ای پسندیده است می توان نوشت .

بسته بندی ژله رویال

ژله از روش تولید ملکه می توان بدست آورد به طوری که بعد از بسته شدن درب هجره تخم ملکه سر هجره را زده و بعد از انداختی لارو به بیرون باقی ژله ها را برداشت می کنیم . به علت اینکه به سرعت خراب میشود باید باعسل به نسبت 1به4مخلوط کرد ودر ظرف های خوب و محکم پلمپ شود و برچسب هایش تمامی ویژگی های بر چسب عسل را دارا باشد

ملکه

ملکه جفت خورده و آماده فروش را باید با تعدادی زنبور کارگر در قفسه مخصوص نگهداری کرد تا زنبوران ملکه را تغذیه کنند کنار توری پنجره میزانی عسل ریخته و یک دستمال کاغذی را به صورت نواری تا کرده و خیس میکنیم و آن طرف توری می گذاریم .جدیداً قفسه هایی در آمده که جای مخصوص غذا گذاشته شده است که در آن خمیر شکر ریخته ولی دست مال خیس برای آب لازم است .میتوان پشت قفسه یا کنار آن تبلیغ پرورشگاه را کرد البته باید چندی قبل با تبلیغاتی ،تولیدی ملکه خود را نشان داد تا در زمان اتمام تولیدی مشتری وجود داشته باشد

انواع عسل باموم (عسل شانه) و بسته بندی آن

عسل با موم از نظر اقتصادی با صرفه تر از عسل خالص است ولی مشکلات    مخصوص به خود را دارا است .شکسته شدن شان ها ، چکه کردن عسل ، رس کردن که نمی توان به حالت اولیه برگرداند از جمله مشکلاتی است در عسل باموم وجود دارد . راه هایی وجود دارد تا عسل با موم را بسته بندی کرد وبدون هیچ مشکلی در بازار به عرضه رسانید

عسل با موم قاب بزرگ:این جا باید همان قاب های کامل کندو را در پلاستیکی اندازه و درب آن را با دستگاه های مخصوص که داغ است و درب کیسه را پلمپ می نماید پلمپ نماییم (این دستگاه در فروشگاه ها و بعضی ابزار فروشه ها به فروش می رسد) و بعد باید جعبه ای به ابعاد خود قاب آماده و قاب را داخل آن کنیم و مجرایی بزرگ که روی آن با طلق پوشیده باشد ایجاد کرده تا مشتری آن را کامل ببیند و در صورت امکان روی جعبه تبلیغات چاپ یا کلیشه زنی شود در صورتی که امکان این کار نیست باید با برچسب این کار را کرد .وهمیشه باید به همان صورتی که در کندو قاب را می گذاریم باید در کنار هم قاب ها را چیند و در دمای حدود 35 درجه قرار گذاشت تا شکرک نزند .ولی باز هم ممکن است که مشتری به اندازه یک قاب بزرگ برای خرید نیاز نداشته باشد برای همین باید به صورت بعدی عمل کرد

عسل با موم با قاب کوچک:قاب هایی وجود دارد که در اصطلاح نیم قاب گفته می شود که در طبقه ای در اصطلاح نیم طبق گفته می شود قرار می گیرند .که عسل با موم همان را می توان بسته بندی کرد و وارد بازار کرد .ولی باز هم ممکن است که مشکلات مخصوص به خود را داشته باشد برای همین از عسل های باموم تکه ای استفاده می کنیم

عسل با موم تکه ای:در این جا می توان عسل های باموم قاب را در ابعاد گوناگون بریده و بسته بندی کرد بعضی قاب های مخصوص وجود دارد که در داخل آن در ابعادی یکنواخت شبکه بندی شده و بعد از موم دوزی کردن قاب آن را در کندو گذاشته و بعد از تولید عسل آن را برداشته و با چاقو دور موم ها را بریده تا بیرون آید بسته بندی آن به طوری است که موم ها را در ظرف های مخصوص ریخته ودرب آن را می بندیم و برچسب گذاری می کنیم

عسل با موم غوطه ور:در اینجا می توان بعد از بریدن عسل های با موم آن ها را در ظرف هایی گذاشته و روی آن هارا به مقدار دل خواه عسل ریخته و به طوری که موم در عسل غوطه ور شود

بسته بندی بره موم

اصولاً بره موم را در زمستان با استفاده از یک کارد از دیواره و کناره قاب ها جدا می کنیم بره موم هارا میتوان به صورت قرص هایی در آورد و در یک بسته پلاستیک کوچک گذاشته و درب آن را پلمپ کرده وبرچسب گذاری میکنیم . هر100 گرم بره موم 4000تومان است

بسته بندی گرده

بعد از برداشت گرده از تله گرده گرده ها را در ظرف هایی فلزی نگهداری میکنیم بعد از آن برای ارسال به بازار از ظرف های شیشه ای استفاده میکنیم و مقداری گرده در داخل آن ریخته و درب آن را محکم می بندیم و برچسب گذاری میکنیم قیمت هر کیلو گرده از 12000تومان بوده تا 60000تومان

زهر

دستگاه های مخصوصی در ایران ساخته شده که با آن می توان زهر گرفت ولی زهر را باید به آزمایشگاه تحویل داد تا به روش درست آن را خشک کنند و آن را در سطح شیشه بتراشند وبعد آن را می توان به کارخانه های دارو سازی داد دستگاه های زهر گیر ایرانی عبارت انداز 1-دستگاه زهر گیر ارومیه   2-دستگاه زهر گیر مرکزموسسه تحقیقات علوم دامی کشور

فروش کلنی

در زمان بهار زمانی که بچه کندو گرفته شد باید تا اسفند آن را تقویت کرد تا به فروش رسد و منظور از تقویت کردن آن این است که عاری از هر بیماری با داروهای پیشگیری و اگر بر اثر خشکسالی بیابان کم گل شد با محلول های قندی تقویت کرد قیمت کلنی در خشکسالی سال1390به 45000 تومان رسید و در سال 1391 به علت خروج غول خشکسالی قیمت تا 200000تومان رسید .

مغازه

اگر زنبورداری پر در آمد بود صرفه استفاده از یک مغازه پیش می آید یا اگر دارای یک مغازه حتی کوچک باشد می توان در آن عسل فروشی یا به کل محصولات زنبور عسل را در مغازه به فروش رسانیم و مغازه را با نام شرکت زنبورداری یا نام خود را روی تابلوای ساده بنویسیم مثل زنبورداری .... یا مرکز تولید و پرورش زنبورعسل ....و می توانیم علاوه بر محصولات زنبور عسل ابزار یا وسایل زنبورداری حتی دارو جات زنبورداری را بفروشیم . در کشور های خارجی عسل فروشی های زیادی با تزئینات

 زیبایی وجود دارد .

کلمات کلیدی :

کلمات کلیدی :

- بیماریهای باکتریایی

دو بیماری مهم زنبور عسل که بیش از هر بیماری دیگر مورد مطالعه قرار گرفته و منشع باکتریایی دارد بیماری لوک امریکایی و اروپایی هستند.سپتی سمی (عفونت عمومی)و بیماری پولک پودری نیز بیماریهای باکتریایی هستند که به جهت خسارات کم اقتصادی کمتر به انها توجه شده است.

1-1-بیماری لوک امریکایی

لوک آمریکایی یک بیماری باکتریایی است که فقط نوزادان زنبورعسل راآلوده می کند وسبب مرگ آنها میشود. این بیماری یکی ازخطرناک ترین بیماریهای نوزادان زنبورعسل است که در سرتاسر دنیا گسترش دارد.

عامل بیماری:

عامل بیماری باسیل گرم مثبت هاگ دارای است به نام پنی باسیلوس لاروی که برای اولین باردرسال 1920 توسط وایت بعنوان عامل بیماری لوک آمریکایی مشخص گردید؛ هاگ این بیماری نسبت به حرارت ؛ خشکی وموادضدعفونی کننده مقاوم است وسالیان درازمی تواندعفونت زاباقی بماند؛ بعضی ازسویه های آن حرارت 90 درجه سانتی گراد راتا20 دقیقه و100 درجه راتا11 دقیقه تحمل می نمایند؛ فرم رویشی باکتری عفونت زانبوده وفقط هاگ آن عفونی زا می باشد.

انتقال وسرایت بیماری :

میکرب این بیماری به صورت اسپور(هاگ)همراه باغذاواردبدن لاروهای خیلی جوان شده ودرروده لاروبه فرم رویشی تبدیل میشودوبا سوراخ نمودن جدارروده وارد همولنف شده شروع به تکثیر می نماید،سپس لارو رابیمار وسرانجام ازبین می برد. باسیلوس لاروی دربدن لاروهای مسن نمی تواند رشد نماید،چون محیط برایش چندان مناسب نیست.

مهمترین راههای سرایت بیماری عبارتنداز:

1- دردرجه اول خودزنبورداربادستهاووسایل کارآلوده به عامل بیماری ویابرداشتن قاب ازکندوی بیماروآویزان کردن آن درکندوهای سالم باعث انتشارلوک امریکایی ولوک اروپایی درزنبورستان می گردد.

2- استفاده ازعسل آلوده جهت تغذیه زنبوران.

3- زنبورهای وارداتی آلوده می توانند نقش مهمی درانتشار بیماری داشته باشند.

4- زنبورهایی که حجره های آلوده راتمیز کرده اند.

5- خریدن کندواززنبوردارانی که زنبورستان آنها آلوده به این بیماری باشند.

6- زنبورهای نر که آزادانه به داخل کندو رفت وآمد می کنند موجب انتقال بیماری می شوند.

7- استفاده ازموم کندوهای بیمار برای ساختن موم پرچ شده.

8- غارت جمعیتهای ضعیف وبیمار به وسیله جمعیتهای قوی باعث انتقال بیماری به کندوی قوی می شود.

9- بعد ازمهاجرت دراثر ورود اشتباهی زنبورها به کندوهای مجاور در صورتی که آلوده باشند می توانند کندوی جدیدراآلوده کنند.

نشانی هاوتشخیص درمانگاهی بیماری:

لاروها تقریبا“ درسن 3-2 روزگی به این بیماری حساس ترند.بیماری تا موقعی که درپوش حجرات بسته گردد ادامه خواهدداشت ومرگ لارو درموقعی که درپوش سلولی بسته می شوداتفاق می افتد وسرآنها به طرف بالا و درپوش حجره می باشد، بدین معنی که مرگ ومیرلاروها معمولا“ درمرحله پیش شفیرگی است ولی درمرحله شفیرگی نیزممکن است پیش آید. لارو که درحالت سلامت به رنگ سفید صدفی است ؛ درموقع ابتلا به بیماری تغییررنگ داده کم کم زردقهوه ای می شود. درپوش حجرات که درحالت طبیعی کمی محدب وبه رنگ قهوه ای روشن هستند در لاروهای بیمار مرطوب ؛ فرورفته وتیره رنگ می گردند. زنبورهای بالغ باتشخیص چنین حجراتی درپوش آنهارابه منظورخارج نمودن لاروهای بیمار و مرده سوراخ می نمایند. به این دلیل است که شان آلوده برخلاف شان سالم که درطی مراحل مختلف رشد لارو تقریبا“ یک دست است خیلی نامنظم به نظر می رسند و ظاهرشان چنان می نماید که تخم کذاری نامرتب انجام شده ودراین حالت اگرشان رانگاه کنیم حجراتی بادرپوش های باز، بسته، درپوشهای تغییررنگ داده ومقعر و درپوش های سوراخ شده خواهیم دید. لاروهای مرده شروع به گندیدن نموده تیره رنگ می گردند و بوی مخصوصی ازآن ها استشمام خواهدشد. این بو بعضی اوقات تاموقع خشک شدن لاروممکن است باقی بماند. دراین مرحله اگرچوب کبریتی رابه داخل حجره فروبرده کمی بپیچانیم وبیرون بکشیم، رشته کشدارتقریبا درازی حداکثربه طول 5/2 سانتی متر به دنبال چوب کبریت کشیده خواهد شد که یکی ازعلائم بسیارمشخص بیماری است ، این مرحله، مرحله کشدار نامیده می شود حالت مزبور در لوک اروپایی نیزممکن است دیده شود ولی رشته اش خیلی کوتاهتراست . بالاخره پس ازحدودیک ماه یابیشترلاروخشک شده، فلس مانند گشته به ته حجره می چسبد، درصورتی که لارودرحالت شفیره ای ازبین رفته باشدزبان لاروبه طوربرجسته ازکف حجره نمایان میگردد. این حالت نیزیکی ازعلائم مشخص بیماری میباشد.

کنترل ودرمان بیماری لوک آمریکایی:

روشهای مختلفی به منظورکنترل ودرمان بیماری لوک آمریکایی توسط زنبورداران به کاررفته است ، به پاره ای ازاین روشهااشاره میشود:

1- تکان دادن( رهاسازی )

به دوروش انجام میشود:

روش اول : یک هفته بعد از اولین درمان داروئی و دقیقاً قبل از دومین درمان توسط شربت حاوی دارو رهاسازی انجام میشود. یعنی درمان دوم در کندوی جدید یا کلنی رها سازی شده از شر اسپور ها انجام خواهد شد. دقت در هنگام عملیات رها سازی ضامن موفقیت است. عملیات باید در روز روشن و در هنگام فعالیت زنبوران، انجام شود.

روش دوم – زنبوران رابه داخل یک جعبه ( کندوی خالی ) تکان میدهندچندین ساعت دراین جعبه نگهداری میشوندتاآخرین ذرات عسل آلوده راکه باخوددارندمصرف کنند؛ سپس آنهارابه داخل کندوهایی که قابهای تازه موم کشی شده دارندتکان میدهند.

2-کشتن وسوزاندن زنبوران:

بهترین ومؤثرترین راه مبارزه بالوک آمریکایی ، کشتن تمام کلنی های آلوده وضدعفونی وسائل وکندوهای مربوطه باشعله افکن می باشد.

دارودرمانی:

داروی پیشنهادی اکسی تتراسیکلین می باشد که باید توسط دکتر دامپزشک تجویز شود.

1-2- بیماری لوک اروپایی

لوک اروپایی، تحت نامهای لوک خوش خیم ، لوک بدبو، لوک اسید عامل آلودگی منطقه ای شفیره های زنبوران عسل می باشد. شدت آن ، به تنهایی یا همراه با لوک آمریکایی، آنرا در گروه مشهور به بیماریهای واگیر جا داده است . در سال 1904، هم زمان با کشت باسیلوس لاروا یک آلودگی دیگر در شفیره ها تشخیص داده شد که علایمی مغایر با لوک آمریکایی داشت و بعنوان لوک اروپایی شناخته شد. با وجودیکه این بیماری به قاره اروپا محدود نبود.

عامل بیماری :

بر خلاف لوک آمریکایی، لوک اروپایی یک آلودگی است که توسط باکتریهای گوناگون ایجاد میشود. مشهورترین عوامل عبارتند از:

ـ میکروب ملی سو کوکوس پلوتونیوس یا استرپتوکوکوس پلوتون:

بموجب تحقیقات وایت White ، مهمترین عامل ایجاد کننده بیماری است ، این میکرو ارگانیسم به شکل کوکسی یا دانه های تسبیح ، چند شکلی ، معمولاً بصورت کم و بیش گرد به قطر یک میکرون است.این میکروب گاهی بصورت تک تک و گاهی بصورت رشته یا دانه های تسبیح، ولی اغلب بصورت توده مشاهده میشود و گرم مثبت است. این میکروب هاگدار یا اسپور دار نمیشود ، لذا مقاومت آن محدود است، یک سال در شرایط خشکی و بیست و پنج روز در شرایط معمولی میتواند زندگی کند.

ـ میکروب باسیلوس آل ویی:

نقش این میکروب در سال 1885 بوسیله دو نفر به نامهای Cheshire و Chayne که بیماری را بطور تجربی ایجاد کردند ، روشن گردید. کار آنها بعداً توسط محققان دیگر، Borchert و Timasec ،تایید گردید. این میکروب یک باسیل گرم مثبت به اندازه2 - 7× 8/0-2/1 میکرون میباشد و می تواند تولید اسپور نماید. این اسپور ها از اسپور های باسیلوس لاروا به مراتب بزرگتر و اضلاع موازی دارد. مقاومت آن کمتر و میتواند 30دقیقه در 100 درجه سانتی گراد مقاومت نماید.

میکروب آکروموباکتر اوریدیس :

یک باسیل گرم منفی ، که تولید اسپور نمی نماید و میتواند به تنهایی یا با سایر عوامل پاتوژن ایجاد بیماری نماید. نسبت به سایر عوامل از اهمیت کمتری برخوردار است. میتواند مرگ لاروی را که قبلاً آلوده شده ، تسریع نماید.

ـ میکروب استرپتوکوکوس فکالیس:

این باکتری اغلب همراه سایر اجرام آلوده کننده یا میکروبها مشاهده میشود ، در برخی موارد این باکتری شدیداً غالب است و همچنین میتواند علایم مشخص ایجاد نماید.

ـ میکروب باسیلوس لاتروسپروس:

این میکروب دارای یک اسپور جانبی میباشد . توانایی بیماریزایی آن مورد بحث است. انتقال تجربی جرم انجام و بیماری نیز ایجاد شده است.

دخالت باکتریهای گوناگون در این بیماری هر کدام ایجاد بیماری لوک اروپای با علایم مشخص می نمایند. احتمال دخالت ویروس ها در ایجاد بیماری وجود دارد، اما تئوری دخالت یک ویروس معین مردود است. برخی موارد ویروس عامل لارو کیسه ای با استرپتوکوکوس فکالیس از عوامل ایجاد کننده لوک اروپایی می باشند، که لاروها علایم مشخصه لوک اروپایی را نشان داده و میتوان حضور این ویروس را به میزان بالا تشخیص داد. همچنین در هنگام حمله ویروس فلجی حاد (APV )به زنبوران، که به شفیره ها و زنبوران بالغ از طریق واروای ماده منتقل میشود، علایم معین لوک اروپایی دیده میشود. دخالت میکرو ارگانیسم های مختلف در ایجاد لوک اروپایی موجب ارایه تفسیر های مختلف توسط محققین شده است. گروهی تئوری وجود یک نوع لوک اروپایی را علی رغم وجود عوامل گوناگون ایجاد کننده بیماری پذیرفته اند. این نظریه می گوید که علایم ثبت شده گوناگون مربوط به انواع اختصاصی بیماری نمیباشد.

گروهی با توجه به عامل یا عوامل ایجاد کننده و علایم مخصوص، بیماری خاصی را مطرح می نمایند.

· لوک اروپایی معمولی با اجرام غالب استرپتوکوکوس پلوتون و باسیلوس آل ویی

· لوک اروپایی حاد با جرم غالب باسیلوس آل ویی

· لوک اروپایی مزمن با جرم غالب استرپتوکوکوس فکالیس .

عوامل مستعد کننده:

عامل مستعد کننده ای که بطور عموم پذیرفته شده ضعف تغذیه ای است . در بعضی از مناطق معلوم شده که وقتی کلنی های قوی با یک دوره بارندگی ، سرما یا خشکی طولانی مواجه می شوند که در تأمین گرده اختلال ایجاد شود، یا در بعضی از اوقات سال که میزان گرده کاهش می یابد. بیماری ظهور می نماید. تضعیف کلنی به هر دلیل ،تغییرات جوی، اختلال در توازن گروههای جمعیتی کلنی ، وجود عوامل بیماری زای دیگر (واروا) ، در بروز بیماری میتواند اهمیت داشته باشد.

بیماریزایی :

در موقعیت بروز بیماری ، عامل از طریق مواد غذایی به لاروها منتقل و با رسیدن به روده میانی به شکل سریع تکثیر میشود. آلودگی محدود به روده بوده و منجر به سپتی سمی نمیشود. لارو در اثر محرومیت از غذا و رشد سایر باکتریها تلف میشود.

علائم :

بروز علایم لوک اروپایی در مرحله باز بودن شفیره ها ، در اغلب موارد تشخیص بیماری را آسان می نماید. شفیره ها موزاییک مانند و بوی مخصوص دارد که کم و بیش قابل تشخیص و متفاوت با بوی لوک آمریکایی است. لاروها در کف حجره ها مشاهده میشوند. کم و بیش شکل و قطعه بندی خود را حفظ کرده اند ، ولی اغلب وضعیت غیر طبیعی دارند، به دیواره حجره چسبیده نیستند، کشدار نبوده ولی نرم میباشند و با لمس کردن به راحتی پاره میشوند. رنگ سفید صدفی خود را از دست داده ، سپس زرد و سرانجام قهوه ای میشوند. بعد از خشک شدن ، لارو ها به پلاک هایی تبدیل شده که به سادگی از دیواره حجره جدا میشوند.
علایم فوق در زمانی که استرپتوکوکوس پلوتون و باسیلوس آل ویی غالب باشد مشاهده میشود. ولی زمانی که بیماری لوک مزمن یا شفیره های فاسد باشند، علایم تفاوت میکند.

لوک مزمن:

گروهی از لاروها بعد از بسته شدن درب حجره ، تلف می شوند. در ب حجره ها فرو رفته ، لاروها به رنگ بلوطی در آمده ، گاهی کشدار مثل لوک آمریکایی ،بدون اینکه بوی خاص استشمام شود. لاروها پس از خشک شدن بشکل پولک بلوطی تیره درآمده که بسادگی قابل جدا شدن است و توسط زنبوران خارج میشود.

اپیدمیولوژی:

عامل آلوده کننده توسط مواد غذایی وارد روده میانی لارو می شود. هر سه نوع لارو به آلودگی حساس هستند. بیماری لاروهای جوان را مبتلا کرده و در مرحله بازبودن شفیره ها آنها را مبتلا کرده و قبل از بسته شدن درب حجره تلف میشوند. نحوه انتقال آلودگی در سطح کلنی، شبیه لوک آمریکایی است ولی با شدت کمتر و چون لارو تلف شده کشدار نبوده و پلاک ها به دیواره حجره چسبیده نیستند ، پیشگیری بیماری توسط زنبوران نظافت گر سهل است. تکثیر و توسعه بیماری در سطح زنبورستان و منطقه، به فاکتورهایی که برای سایر بیماریها، مطرح است، بستگی دارد. بیماری معمولاً به چند کلنی یا زنبورستان محدود میشود، از یک زنبورستان به زنبورستان دیگر و از سالی به سالی تفاوت های زیادی در بیماری مشاهده میشود. اغلب عود بیماری در بهار رخ میدهد. و اغلب بطور خود بخود با مساعد شدن وضعیت غذایی و آب و هوایی بیماری ناپدید میشود. کاهش گرده روی فعالیت غدد هیپوفارنژیال و ماندیبولار زنبوران پرستار و در نتیجه ، بر روی ترشح ژله رویال از نظر کمی و کیفی اثر سوء داشته، لذا لاروهای جوان دچار نقص تغذیه ای میشوند. واروا یک عامل مستعد کننده لوک اروپایی است و با آتروفی یا تحلیل بردن غدد ترشح کننده ژله رویال باعث اختلال در فعالیت غدد شده و نتیجه اش بر روی لاروها همان نقص در تأمین گرده میباشد.

پیش بینی بیماری:

حدت لوک اروپایی به مراتب از لوک آمریکایی کمتر است به این دلیل که از طرفی مقاومت عامل این بیماری از مقاومت اسپور باسیلوس لاروا کمتر است و از طرف دیگر مواد پاتوژن (لاروها، پولک ها) خیلی ساده تر توسط زنبوران نظافت گر حذف میشوند، چون نه چسبیده هستند و نه کشدار .

درمان:

درمان دارویی و همچنین پیشگیری از بروز آن شبیه لوک آمریکایی است ، مگر در آلودگی های خیلی شدید. نباید فراموش کرد که لوک اروپایی وابسته به عامل تغذیه و آنهم اغلب به عامل آب و هوایی بستگی دارد. لذا از بین بردن کلنی آلوده بجز در موارد شدید ضرورتی ندارد ، ولی حذف کادرهای آلوده اجباری است.
برای درمان دارویی، آنتی بیوتیک اختصاصی لوک اروپایی (دی هیدرو استرپتومایسین) را بصورت یک گرم از ماده مؤثره در هر کلنی، در یک لیتر شربت 1 به 1 میتوان استفاده کرد، 3 بار به فاصله یک هفته تکرارشود.

1-3-عفونت عمومی بدن(سپتی سمی):

سپتی سمی بیماری زنبوران بالغ است. اولین بار شخصی به نام برنساید در سال1928میلادی این بیماری را کشف کرده و توضیح داد.زنبوران کارگر و نرها وملکه مستعد ابتلا به این بیماری می باشند.

عامل بیماری:

عامل این بیماری باکتری به نام پزودوموناس اپی سپتیکوم است.این باکتری از جمله باکتری های گرم منفی و تولید اسپور نمی کند گفته میشود که رطوبت به انتقال سپتی سمی کمک میکند واحتمال بروز بیماری تحت شرایط استرس و فشار افزایش می یابد.استرس هایی نظیر تغذیه زیاد با غذای مصنوعی تراکم فراوان زنبورها روی شانها یا نقل مکان زنبورها شرایط و امکان ایجاد بیماری را افزایش میدهد.

علائم:

زنبوران الوده به سپتی سمی سریعا می میرند و در نتیجه جمعیت کندو کاهش می یابد و موجب ضعف کندو می گردد.این زنبوران قدرت پرواز ندارند و به وسیله کارگر ها از کندو بیرون برده می شوند.همولنف زنبور های بیمار از قهوه ای ملایم به سفید گچی می گراید.مهمترین نشانه و اسیب در زنبوران الوده تخریب سریع عظلات است.برای مثال برداشتن زنبور های الوده از طریق زوائد بدن مانند بال وسر و سینه یا شکم غیر ممکن است زیرا قسمتها جدا شده و می افتند.همچنین زنبوران الوده در کندو بی قرار بوده غذا نمی خورند و قادر به پرواز نیستند.

درمان:

هیچ سویه و گروهی از زنبوران را نمی توان یافت که به این بیماری مقاوم باشد.در بسیاری از کشورها داروی استرپتومایسین با موفقیت برای کنترل سپتی سمی مصرف میشود.

1-4-بیماری پولک پودری:

نوعی بیماری نادر است که عامل ان باکتری باسیلوی پولویفاشینس معرفی شده است.این باکتری نیز تولید اسپور یا هاگ نموده و حداکثر رشد ان در 45درجه سانتی گراداست.این بیماری تنها به نوزادان جوان حمله میکند و پولکهایی که از نوزادان مرده حاصل میشود پودری و تردتر از پولکهای لوک امریکایی و اروپایی است.رنگ این پولکها از قهوه ای روشن تا زرد تغیر میکند و از کف سلول تا سقف کشیده میشود که در صورت برداشتن پودر میشوند.نام بیماری هم از همین ویژگی گرفته شده است.سرپوش سلولها در این بیماری نیز سوراخ میشود.احتمالا این بیماری دارای زندگی مسالمت امیز با زنبورها می باشد و تحت شرایط استرس این عامل بیماری زا میشود.

2-بیماریهای ویروسی

:(Sac brood) 2-1- بیماری کیسه ای نوزادان

در سال 1917میلادی اولین بار بیماری ویروسی تحت عنوان بیماری کیسه ای نوزادان تشخیص داده شد.این بیماری عموما لاروهای 4-2 روزه را مبتلا میسازد و سبب تلف انها می شود.لاروهای دو روزه از سایرین حساستر هستند.محققین عامل بیماری را ویروس پالش پذیر اعلام نموده اند.عامل بیماری احتمالا همراه غذا وارد دستگاه گوارش لار شده و تولید بیماری میکند.ویروس حداکثر مدت سه هفته در بدن لارو یا داخل عسل زنده باقی می ماند.زنبوران جوانتر اغلب در هنگام حمل و نقل لاروهای تلف شده ویروس عامل بیماری را کسب نموده و انها را در زمان تغذیه سایر لاروها همراه ترشهات غددی به انها منتقل میسازند.

علائم:

لارو ها قبل از دوره شفیرگی تلف می شوند و معمولا در زیر پوست انها مقدار قابل توجهی مایع جمع می شود و سپس انها تلف می شوند و در این حالت شکل کیسه به خود می گیرند.از علائم دیگر این بیماری می توان به این نکته اشاره کرد که قبل از مردن لارو پوست بدنش از قسمت پشتی و از ناحیه چشمها تیره میشود و به مرور در قسمت عقب ادامه می یابد.گرچه تیره شدن رنگ پوست در لاروها صورت می گیرد ولی در مورد بیماری کیسه ای نوزادان این حالت بسیار سریع شروع می شود.بیماری غالبا در بهار شایع شده ئ در تابستان بر طرف می شود.لاروهای تلف شده به شکل خاصی در داخل حجرات قرار می گیرند.به این معنی که اگر درب حجرات به وسیله چوب کبریتی باز شود سر لارو به طرف بالا برگشته و قسمت پشتی لارو که با کف حجره تماس دارد کاملا پهن شده است.

درمان:

به طور کلی درمان عفونتهای ویروسی با مواد شیمیایی مشکل تر از درمان عفونتهای باکتریایی است.به طور کلی هیچ روش قابل قبولی برای درمان عفونتهای ناشی از ویروس کیسه ای نوزادان وجود ندارد.

2-2- بیماری فلج زنبوران بالغ

یک بیماری ویروسی است که تحت عناوین مختلاف زنبوران سیاه کوچک و یا زنبوران غارتگر سیاه و براق نامگذاری شده است. این بیماری اغلب با بیماری های حاصله از مالپیگا موئباملیفیکه و اکاراپیس وودی و نوزما اپیس اشتباه میشود.

عامل بیماری:

به طور کلی دو نوع ویروس در بیماری فلج زنبوران عسل دخالت دارد.یکی از ویروسها که شیوع بیشتری دارد به نام ویروس فلج حاد زنبوان و دیگری که شدت کمتری دارد به نام ویروس فلج مزمن زنبوران خواننده می شوند.

علائم:

گرچه بیماری در طول فصول فعالیت زنبوران عسل دیده میشود ولی بروز شدید بیماری از اردیبهشت تا تیر ماه بیشتر از سایر فصول می باشد.زنبورانی که در اطراف کندو ها پراکنده شده اند کاملا شبیه زنبوران پیر می باشند.یعنی سیاه براق کوچک و بدون مو هستند.

2-3-فلج حاد ویروسی

علائم بیماری مبهم و پیچیده است و تنها علائم ظاهری بیماری در زنبورها شامل عدم توانایی پرواز/لرزش پاهاو بالهاست.اغلب زنبوران کارگر بیماران را از کندو خارج کرده و در فاصله دوری رها میسازند.نشانیهای دیگر بیماری عبارتند از:اسهال/ریختگی پرزهای بدن/رنگ خاکستری و سیاه و بوی زننده زنبور.

2-4-فلج مزمن ویروسی

علائم بیماری فلج مزمن شبیه به بیماری فلج حاد می باشد ولی شدت ان کمتر است.حضور این ویروس در زنبور داری ها شایعتر از ویروس حاد زنبوران می باشد.

پیشگیری و معالجه:

به جهت انکه هنوز علت ایجاد بیماری کاملا شناخته نشده است از این رو مساله پیشگیری ان صرفا بر مبنای رعایت نکات بهداشتی استوار است.تعدادی از محققین تعویض ملکه را موثر دانسته اند. ولی به طور کلی امروزه هیچ روش قابل قبولی برای درمان مستقیم عفونتهای ویروسی وجود ندارد.

3- بیماریهای تک یاختهای

تک یاخته ای ها در زنبوران عسل نیز مانند سایر حشرات مشکلاتی را به وجود می اورند.شاخه تک یاخته ای ها به طور معمول به دو زیرشاخه تقسیم میشود

1-مژکداران که اعضائ ان توسط مژک حرکت می کنند.

2-پلاسمودرما که اعضائ ان توسط تاژک یا پای کاذب حرکت می کنند.

اغازیان یا تک یاخته ای هایی که در ارتباط با زنبور عسل قرار میگیرند در سه رده پلاسمادرما طبقه بندی می شوند:

1-هاگداران:گونه های انگلی هستند که فاقد هر گونه حرکت بوده و شامل نوزما و گرگارینها می باشند.

2-ریشه پایان:اعضا شبه امیبی هستند که توسط پاهای کاذب حرکت می کنند و شامل مالپیگا موئبا ملیفیکه میباشد.

3-تاژکداران:اغازیانی هستند که توسط تاژک به جلو رانده می شوند.

:NOSEMA 3-1- بیماری نوزما

بدترین و ناراحت کننده ترین بیماری در مناطق مرطوب است و یا در هنگامی از سال که رطوبت بالاست یعنی اواخر زمستان و اوایل بهار اشاعه فراوان دارد.بیماری به شدت مسری است و زنبورها را به شدت ضعیف کرده و در حالت شدت همه انها را از بین می برد.

کلمات کلیدی :